Khảo sát hệ thống thủy lợi phòng chống ngập úng mùa mưa, bão
Huyện Châu Thành hiện có vùng sản xuất nằm ngoài đê bao, là khu vực từ Quốc lộ 1A hướng về huyện Kế Sách và vùng chịu sự điều tiết chủ yếu từ kênh xáng Tà Liêm - khu vực từ kênh xáng Tà Liêm đổ về hướng đông, giáp huyện Mỹ Tú, toàn khu vực này có 15 cống lớn và 6 cống nhỏ. Để tránh tình trạng ngập úng, đặc biệt là trên những trà lúa Hè Thu đang trong giai đoạn trổ chín, ngay từ những đợt mưa đầu tiên, toàn bộ hệ thống cống thủy lợi tại huyện Châu Thành đã được nhân viên Trạm thủy nông triển khai vận hành đồng bộ, kịp thời tiêu úng cho các khu vực có nguy cơ. Thời điểm này, hoạt động sản xuất tại huyện diễn ra tương đối thuận lợi, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cũng đã chủ động xây dựng kịch bản ứng phó, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho bà con nông dân trong khâu thu hoạch, thu mua và vận chuyển lúa trong điều kiện mưa dầm kéo dài.
Đồng chí Võ Minh Luân - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành kiến nghị: “Đối với địa phương, đề xuất ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh có những chương trình đầu tư để tiếp tục duy tu, nâng cấp hệ thống cống thủy lợi trên địa bàn huyện; trong đó, quan tâm hệ thống thủy lực để có thể mở các cửa cống, đảm bảo điều tiết trong giai đoạn ngập úng cục bộ. Khi vận hành các cống, cần đảm bảo vận hành đồng bộ với các cống khác trên địa bàn tiếp giáp, là huyện Mỹ Tú và thành phố Sóc Trăng để vận hành thật sự hiệu quả”.
Là một trong những huyện thuộc vùng trũng của tỉnh với ¾ diện tích đất thuộc địa hình vùng trũng thấp, huyện Mỹ Tú thường xuyên gặp phải những bất lợi trong quá trình sản xuất nông nghiệp vào mỗi mùa mưa bão. Nhằm hạn chế tình trạng ngập úng trên cây trồng, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã tiến hành kiểm tra, rà soát các tuyến đê bao khép kín ở từng tiểu vùng; quan tâm vận hành tốt hệ thống trạm bơm nhằm giúp nông dân đảm bảo thực hiện kịp thời việc tiêu úng, thoát nước trong trường hợp mưa bão kéo dài. Tuy nhiên, ở nhiều trà lúa thuộc địa bàn trũng thấp của huyện, khả năng thoát nước toàn vùng là rất chậm, thay vì phải chờ nước rút để có thể tiến hành thu hoạch lúa, thì nông dân đã huy động toàn bộ máy bơm đồng loạt rút nước nhằm hạn chế thất thoát năng suất.
Đồng chí Nguyễn Hoàng Cơ - Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú cho biết: “Tuy hiện nay huyện có khoanh vùng các ô bao nhỏ, mỗi ô bao từ 70 đến 100 hec ta để xây dựng trạm bơm và bà con cũng có tiến hành tự bơm máy, nhưng do diện tích ô bao vẫn còn giới hạn nên rất khó khăn trong việc bảo vệ mùa màng sản xuất cho bà con. Vì vậy, huyện mong muốn Dự án vùng trũng của tỉnh sớm triển khai để đảm bảo khép kín toàn bộ ô bao”.
Nếu như mọi năm, tình trạng ngập úng tại thị xã Ngã Năm thường ở mức đỉnh điểm vào khoảng tháng 8 hoặc tháng 9, thì mưa lớn trên diện rộng trong những tuần qua đã khiến nhiều khu vực trên địa bàn rơi vào tình trạng ngập úng cục bộ ngay từ trung tuần tháng 7. Mặc dù toàn bộ 6 trạm bơm điện trên địa bàn đã được vận hành liên tục, nhưng chỉ đảm bảo tiêu thoát nước cho khoảng 53% diện tích. Tại các ô bao còn lại, nông dân hợp tác cùng nhau để tiến hành be bờ, bơm thoát nước liên tục để kịp tiến độ thu hoạch trà lúa Hè Thu khi đạt đủ độ chín.
Đồng chí Hồng Minh Nhật - Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Ngã Năm thông tin thêm: “Đối với thị xã Ngã Năm cũng đang kiến nghị tỉnh xem xét, hỗ trợ trong việc đầu tư xây dựng những ô bao, những trạm bơm điện đối với 47% diện tích còn lại, để chủ động vấn đề tưới tiêu trong sản xuất nông nghiệp. Riêng đối với tình hình ngập úng hiện nay, đối với những trà lúa đã trổ chín đơn vị cũng vận động bà con chủ động bơm nước ra; đồng thời, tập trung các máy cắt lúa tiến hành cắt nhanh đối với từng khu vực”.
Hiện nay, hệ thống cống thủy lợi do tỉnh quản lý theo phân cấp là 160 cống và hệ thống kênh cấp 1 là 65 tuyến kênh, với tổng chiều dài hơn 1.000 km. Nhằm đảm bảo an toàn cho sản xuất nông nghiệp trước sự biến động liên tục của thời tiết, khí hậu, tỉnh Sóc Trăng hiện cũng đã phê duyệt Dự án xây dựng hệ thống hạ tầng chống ngập úng vùng trũng và phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn tại huyện Châu Thành và huyện Mỹ Tú để đảm bảo khép kín toàn vùng. Trong quá trình chờ khởi động dự án, công tác gia cố, vận hành toàn bộ hệ thống công trình thủy lợi chống ngập úng sẽ được ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, trước mắt là đảm bảo an toàn cho sản lượng vụ lúa Hè Thu năm nay.
Đồng chí Huỳnh Ngọc Nhã - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết thêm: “Có thể thấy, mùa mưa năm 2022 diễn biến khá bất thường và cực đoan, mưa đến sớm, kéo dài và lượng mưa tương đối lớn so với trung bình hàng năm; do đó, cũng gây ra tình trạng ngập úng đối với một số khu vực vùng trũng. Để có sự chủ động hơn trước cao điểm mùa mưa bão, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp chặt chẽ cùng các địa phương kiểm tra, rà soát lại hệ thống cống và kênh thủy lợi để có những giải pháp ứng phó, điều tiết nước kịp thời, nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trên trà lúa Hè Thu đang thu hoạch và chuẩn bị thu hoạch”.
Thiệt hại do diễn biến bất thường từ hiện tượng biến đổi khí hậu là rất khó lường; vì vậy, bên cạnh các giải pháp của ngành chức năng, thì bà con nông dân cần chủ động gia cố bờ bao, đê bao, chủ động công tác tiêu úng trên diện tích đất sản xuất để hạn chế tối đa khả năng thiệt hại có thể xảy ra.
Ngọc Thơ